-
1 җилкә
сущ.1) заты́лок || заты́лочныйҗилкә чокыры — заты́лочная я́мка
җилкә кашу — прям.; перен. (по)чеса́ть в заты́лке, чеса́ть заты́лок
2) плечо́ || плечево́йкиң җилкәләр — широ́кие пле́чи
җилкәгә кул кую — положи́ть ру́ку на плечо́ (кому-л.)
җилкәләрен сикертү — трясти́ плеча́ми ( в танце)
җилкә сөяге — плечева́я кость
3) хо́лка, спина́, загри́вок (у животных, птиц); см. тж. өңгәл4) перен. ше́я, плечо́, спина́, горб; заго́рбоккеше җилкәсе белән эш күтәрү — погов. выезжа́ть на чужо́м горбу́
үз җилкәсендә тату — испыта́ть на своём горбу́
•••җилкә биетү ( җилкә биетеп) — спустя́ рукава́
җилкәгә атлану (җилкәгә менеп атлану) — сади́ться/сесть (кому-л.) на ше́ю; перейти́ на (чьё-л.) содержа́ние, иждиве́ние; подчини́ть себе (кого-л.); поста́вить (кого-л.) в зави́симость от себя́
җилкәгә төшү (җилкәсенә төшү) — ложи́ться, лечь бре́менем на (кого-л.); упа́сть, обру́шиться, свали́ться на (кого-л.) на (чьи-л.) пле́чи (о невзгодах, трудностях, ответственности и т. п.)
җилкәдән тау төшкән кебек — как гора́ с плеч
җилкәсен кашу — изби́ть, надава́ть по ше́е
җилкәсен кимерү (җилкәсен сую) — паразити́ровать (на ком-л.); жить эксплуати́руя (кого-л.); тяну́ть жи́лы, соса́ть (пить) кровь из (кого-л.)
җилкәсендә тату (үз җилкәсендә тату) — испыта́ть (что-л.) на свое́й шку́ре
җилкәсендә утыру (кем җилкәсендә утыру) — сиде́ть на (чьей-л.) ше́е (горбу́), жить за чужо́й счёт, на (чьём-л.) иждиве́нии, содержа́нии
җилкәсенә салыну (кем җилкәсенә салыну) — пыта́ться сесть (кому-л.) на ше́ю, пыта́ться вы́ехать (на ком-л.)
- җилкә кашытырлыкҗилкәңдә алып бару (эшне үз җилкәңдә алып бару) — нести́ ( работу) на себе́, свои́х плеча́х
- җилкә симертү
- җилкәсе калын
- җилкәсе чокырлы -
2 җилкәле
прил.с (какими-л.) плеча́микиң җилкәле — с широ́кими плеча́ми, широкопле́чий, плечи́стый
калку җилкәле — суту́лый
калын җилкәле — здоро́вый, плечи́стый
-
3 җилкәсе калын
1) толстосу́м ( о человеке с хорошим материальным положением)2) толстоко́жий (о невозмутимом, флегматичном человеке)
См. также в других словарях:
җилкә — 1. Муен төбенең арткы өлеше. Муен белән кулбаш арасы, иңбаш җилкәсендәге погоннары... 2. Гәүдәдә арканың иң югарыгы өлеше, ике кулбаш арасы киң җилкәле 3. Арка, сырт (хайваннарда) кошлар симез кортларны җилкәләреннән тешләп... 4. күч. Авырлык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
базык — с. Төптән юан яки җәенке калын; нык. Эре сөякле, киң җилкәле, атлет … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
